Beste familie en vrienden,
Het is weer zondag en het is hier stil. De zon schijnt en het is vandaag aangenaam weer. Niet zo warm en wat bewolkt. De mensen verwachten dat de regentijd vroeg zal beginnen. Deze week hebben we donderdagavond een flinke bui gehad. Gisterenochtend stonden er nog plassen op de weg en was nog niet al het water verdampt of in de grond gezakt.
Deze week werd mijn werk in het ziekenhuis gekenmerkt door diarree en overgeven. De meeste kinderen , die werden opgenomen hadden last van overgeven en diarree. Gelukkig is er tegenwoordig geen tekort aan infuusvloeistoffen. Een paar jaar geleden hebben we het ziekenhuis kunnen helpen met de installatie om zelf infuusvloeistoffen te maken. Dit werd gesponsord door de stichting Imelda Nolet uit Schiedam. Dit werkt nu goed. Per keer kunnen er 120 flessen vloeistof gemaakt worden en dat kan nu driemaal in de week. Ze hebben nu ook flessen genoeg. Dat is een hele verbetering.
Verder ben ik deze week bezig geweest om de behandeling van ondervoeding rond te krijgen. De verpleegkundige, die er mee begonnen is nadat hij op een Seminaar was geweest en om te starten een klein voorraadje had meegekregen, probeert het hier nu te implementeren. Dat gaat blijkbaar nog niet zo gemakkelijk. Eerst moeten de elektrolyten besteld worden en het is me niet duidelijk of dat al gebeurd is. Het is blijkbaar ook nog niet beslist, wie en hoe het betaald moet worden.
Op de kinderafdeling is een kind met ondervoeding en de grootvader was in staat om een blik volle melkpoeder te kopen. Zo kan zijn kleinkind elke dag een liter Formule 75 krijgen. Een blik van 500 gram kost 14000 shilling. Dat is ongeveer €5.00 . Een kilo suiker kost hier 5000 shilling ofwel €1.92 en een liter zonnebloem olie kost 4000 shilling ofwel €1,53. De elektrolyten zullen niet veel kosten, daarbij is meer het probleem: waar moet het vandaan komen? Is het kant en klaar hier in de handel of moet het hier ter plekke in de goede verhoudingen samengesteld worden? Voor een tientje moet het mogelijk zijn om deze kinderen twee weken lang elke dag een liter “melk” met extra calorieën te geven. De wil is er, maar om bureaucratisch redenen is dat niet zomaar voor elkaar te krijgen. Het is gemakkelijker om amoxicilline voor te schrijven, dan extra voeding.
Ik vind dit heel frustrerend. Elk jaar raak ik hier gefrustreerd, doordat het niet lukt om ondervoeding goed aan te pakken.
Het is in het verleden ooit een dokter gelukt om een extra gebouw voor ondervoede kinderen naast de kinderafdeling te bouwen. Hij heeft daar voor blijkbaar geld voor kunnen vinden en iedereen kunnen overtuigen, dat zo’n afdeling hard nodig was. Maar hij is er niet in geslaagd, om dit in het programma van het ziekenhuis te implementeren. De afgelopen jaren maakte het ziekenhuis pap met extra calorieën. Hier geven de mensen zelf pap van maismeel en water naast de borstvoeding als de baby groter wordt. Maar dit is zeer arm aan vitamines en proteïnen. Het verstrekken van de ziekenhuis pap leed ook aan logistieke problemen. De ene dag hebben drie kinderen het nodig , de andere dag maar één .De ziekenhuispap werd door het ziekenhuis “Restaurant” gemaakt. Dit is geen medische afdeling of farmacie. Het was elke keer ook weer stressen om het verstrekt te krijgen.
Nu had men dus gehoord, dat de wereldgezondheidszorg organisatie (WHO) al bijna 15 jaar geleden iets had bedacht zoals de oral rehydration fluids voor diarree. Ik was destijds de eerste huisarts in Arnhem ,die dit voorschreef en door de apotheker liet maken. Nu is het als kant en klare pakjes over al te krijgen. Ook hier. Dat dit WHO idee nog niet loopt frustreert me. Daarom ben ik vrijdagavond naar de eerste en enige supermarkt in het dorp gegaan om een blik vollemelkpoeder, een liter zonnebloemolie en een kilo suiker te kopen voor de kinderafdeling. Nu ben ik benieuwd of het programma loopt voor ik hier vertrek.
Dit is een mooi voorbeeld van hoe het in een ontwikkelingsland gaat. Men heeft mooie ideeën, maar om het te realiseren, moet het duidelijk zijn hoe het betaald moet worden en hoe het georganiseerd moet worden. Wie is er verantwoordelijk, dat dit dagelijks verstrekt kan worden. Het is gemakkelijker om in Europa, Amerika of Japan een hoeveelheid geld aan te vragen dan om sommige dingen hier te organiseren.
Er was deze week een meisje van 11 jaar met een nefrotisch syndroom. Ze was in een slechte conditie en het leek, dat we de zaak niet onder controle konden krijgen. Ze kreeg opnieuw een bloedtransfusie en nu lijkt de behandeling aan te slaan. Ze lijkt nu te genezen en sterker te worden.
Deze week was er een baby van 1 maand met een HB van 2,2g/dl. Die is gelukkig genezen en kon later in de week ontslagen worden.
Maandagavond wou ik om 17.00 naar Laurenti Kishiwa gaan om nog foto’s te brengen van een paar jaar geleden. Ik had die vorig jaar vergeten mee te nemen. Helaas sloeg ik te vroeg af en raakte ik verdwaald en niemand kon me zeggen waar hij woonde. Ik raakte verdwaald tussen de rijstvelden. Dus ik moest terugkeren, omdat ik anders in het donker zou komen te zitten. Dinsdag heb ik Laurenti weer gebeld. Toen ben ik via de hoofdweg naar zijn huis gefietst en heeft hij me opgewacht. Ik had anderhalf uur de tijd. Ze waren weer heel blij om me te zien en om de foto’s te krijgen. Ik moest natuurlijk opnieuw foto’s maken van de familie. Ik kon ook bloeiende vruchtbomen bekijken en hij had een orchidee in de boom geplant. Nu kon hij me vertellen , waarom de mensen die gebruiken. De stelen worden verbrand als houtskool en dat wordt gebruikt om huidwonden te behandelen. Bij hem bloeide de orchidee niet. Maar van de vorige keer wist ik dat, de buurvrouw een hele grote plant had. Hij bracht me er ook heen, omdat ik een van de foto’s van haar gemaakt was. Bij haar bloeide de orchidee wel. Dit is de Anselia Africana, ofwel de tijger orchidee.
Deze had prachtige bloemen. Niet zo groot als bij ons in de winkel, maar deze had mooie bloemen met bruine vlekken. De dag was weer goed om het te zien. Daarna moest ik me haasten, want het schemerde al. Maar de weg terugvinden was geen probleem. Nu herkende ik de weg en zelfs in het donker was het goed te zien, zeker omdat ik achter een jonge man aan kon fietsen. Rechtaan rechttoe .
Woensdag ben ik na afloop van het werk naar Thomas Madimilo gegaan. Hij was alweer 5 jaar op een andere plek aan het werk. Hij begon hier op het kantoor te werken en kreeg de kans om een bachelor degree personeels management te halen. Hij heeft zijn contract in Ndala kunnen afmaken en nieuwe contracten voor het personeel opgesteld. In die tijd waren er veel problemen met het personeel. Ik heb dat voor een deel meegemaakt. Hij heeft het toen volgehouden en de klus afgemaakt. Nu werkt hij bij de overheid en moet de gezondheidszorg in een nieuw district Simiyu opzetten. Hij moet nu zelfs als interim Distrct Medical Officer fungeren ook al is hij geen arts. Dit is hij nu al voor de derde keer. Hij is daar druk zoals hier in Ndala en had de afgelopen twee jaar nog geen vakantie kunnen opnemen. Maar het werk was veel minder stress veroorzakend dan hier in Ndala. Hij zag er goed uit en was ook in gewicht aangekomen, een man van aanzien. Het was gezellig om bij te praten. Hij had de afgelopen jaren een foto van me gemaakt, terwijl ik zijn zoon aan het behandelen was. Dat had ik destijds niet gemerkt, maar hij had het nog op zijn mobieltje staan.
Donderdagmorgen heb ik op de ochtendbespreking de aandacht gevraagd voor de behandeling van malnutrition en de Medical officer in charge Josef Lugumilla gevraagd, om dit nogmaals onder de aandacht van het bestuur te brengen. Donderdagavond kwam hij na het werk bij mij op bezoek om bij te praten. Er is duidelijk vooruitgang van het ziekenhuis. Financieel gaat het daardoor ook wat beter. Het werd ook duidelijk, dat hij wel de Medical officer in charge is, maar hij is hier niet de baas. Dat zijn toch de zusters. Dat bleek ook toen we het hadden over inkomen genererende objecten hadden, zoals de benzinepomp. Het was voor hem niet duidelijk welke relatie die heeft met het ziekenhuis. Het gaat financieel beter met het ziekenhuis, omdat steeds meer mensen een ziektekostenverzekering hebben, ook mensen zonder een betaalde baan. Daardoor komt het minder vaak voor dat er mensen behandeld worden, terwijl ze het niet kunnen betalen. Ook de overheid zou nu regelmatiger hun afspraken nakomen.
Zoals boven al geschreven had hebben we donderdag avond een behoorlijke regenbui gehad. De watervoorraad is toch een beetje aangevuld. Er is toen in het hele land op meerdere plaatsen regen gevallen. In Dar es Salaam zouden zelfs overstromingen geweest zijn.
Vrijdag was een rommelige dag. Dat bleek al bij de ochtendbespreking. De één kwam en de ander ging. Uiteindelijk moesten ik en zuster Christina de visites lopen. Ik moest de kinderafdeling dus alleen doen. Er was juist een kind opgenomen met mogelijk nekkramp. Hij was al in een slechte conditie. Ik sprak met de verpleging af, dat ze alles klaar moesten maken voor de lumbaalpunctie en mij dan roepen om dit te doen als een spoedgeval. Ik heb de hele afdeling kunnen doen en toen moest ik nog controleren wat ik nodig had. Dat is dan toch wel een teken, dat er te weinig goed getraind personeel rond loopt. Ik heb hem tot de avond in leven weten te houden. Hij was al 5 dagen ziek. De familie had te lang gewacht om hem naar het ziekenhuis te brengen. Ik was er ’s morgens al bang voor, dat hij het niet zou redden.
Op het eind van de ochtend stond er zelfs een traditionele genezer op me te wachten. Een dorpsgenoot stelde hem aan me voor. Hij had zelfs netjes op een papier uitgeprint, wat hij allemaal kon behandelen. Hij vroeg of ik iets mee wou nemen naar Europa. Ik heb hem verteld, dat ik me niet met traditionele geneeskunde bezig hield. Toen was ons gesprek snel afgelopen.
Zoals ik boven al had beschreven, was ik op het eind van de dag, melkpoeder, zonnebloemolie en suiker gaan kopen. De winkel was nu verplaatst. Said Omari heeft nu een echt supermarktje met zelfbediening en betalen bij de kassa. Hij zat echter wel in een kooi om roofovervallen te voorkomen en ik kon nog niet met een pasje betalen. Zo zie je de moderne tijd dringt ook hierdoor.
Zaterdag morgen ben ik weer gaan fietsen met Stefano Fema. We zijn naar de Bwawa Kaiwili gefietst. Dit is een stuwmeertje in de buurt van Budushi. Maar het was bijna leeg. Daarom waren er niet veel vogels, enkele ooievaars en reigers. Vandaar zijn we via Wita weer terug gekeerd naar Ndala. Totaal hadden we 26 kilometer gefietst. Er stond een stevige wind, maar het was bewolkt en daardoor was het niet zo warm.
Om 17.00 uur kon ik afscheid nemen van Elisabeth Kahema, Ze was 2 weken mijn hulp. A.s. Maandag wil Maria Mathias weer voor me gaan zorgen. Elisabeth had hard gewerkt. Ik heb haar 75000 Shilling (ongeveer €28.00) shilling voor 12 dagen werken betaald. Dat was wat ze vroeg. Reken maar uit wat het uurloon van zo’n iemand is. Ik heb haar later ook nog een mobieltje gegeven, omdat de telefoon van haar man blijkbaar was versleten. Ze had hard gewerkt en deed het allemaal grondig.
Dit is het dan wat ik deze week te vertellen heb.
Mijn huisgenoot.
Ik ga nu de foto’s erbij zoeken.
Veel groeten van Gerard
Weer boeiend om te lezen hoor. Wat is zienhuis?
sorry voor het foutje. Dat moet ziekenhuis zijn.
Ik heb het dus verbeterd!