Hallo familie en vrienden,

Het is al weer weekend en tijd om wat anders te doen o.a. jullie een verslag doen wat ik zoal meemaak. Ik had vorige week zondag gelukkig weer een internet verbinding, zodat ik mijn verslag kon schrijven.

Zondagmiddag kwam er een jonge man langs, Eduard Anton. Hij was vroeger de man die voor Georg Joosten de tuin bijhield. Op die manier heb ik hem leren kennen. Hij was op zaterdagochtend ook een tijd mijn gids,zowel lopend als later op de fiets. Hij was belangstellend hoe het met me ging. Hij heeft een opleiding elektrotechniek kunnen doen. Hij heeft twee jaar geleden het diploma gehaald, maar hij is er nog niet in geslaagd om als zodanig werk te vinden. Hij heeft wel wat klussen. Hij gaat binnenkort trouwen. Op het eind van de middag ben ik nog even gaan fietsen en ik ben richting Tabora gefietst, naar Ulimakafu. Ik was benieuwd naar een oude man, Michaeli. Hij had een waterput en hij was ook groenten aan het kweken. Hij is echter vorig jaar gestorven. Hij was ver in de tachtig geworden. Hij was in het ziekenhuis geweest, maar dat had niet geholpen. Zijn zoon herkende me op de fiets en zei, dat ik mee moest komen kijken. Michaeli had een soort pruimenboom. Er was een tak afgehakt en de rest van de tak, was weer richting boom gegroeid. Hij noemde dit een wonder. Dat is abnormaal. Het was boven in de boom en hij klom in de boom om het me aan te wijzen, maar ik kon het niet zien of op de foto krijgen. Ik kan het ook niet tekenen om het te laten zien. Omdat hij bezig was om water te verkopen ben ik doorgefietst naar een zekere Fredrike Nshimba, een tabaksboer. Ik was juist voor het donker weer terug.

Op maandagmorgen hoorden we weer hoe het weekend was verlopen in het ziekenhuis. Er waren weer de nodige keizersnedes gedaan. Dat gebeurt hier veel. Er zijn veel bevallingen waarbij het niet goed lijkt te gaan. Men doet misschien wat snel een keizersnede en dit is dan weer een risico voor de volgende bevalling. Op de kinderafdeling was het kindje met marasmus,(volledige ondervoeding) nog in leven. Het ging niet beter. In de nacht van maandag op dinsdag is het toch overleden. Het is erg frustrerend dat het ziekenhuis niet in staat is een programma te maken om deze kinderen extra voeding te geven. In het verleden is er jaren extra pap gegeven. De weldoener, die dit betaalde, is er blijkbaar mee gestopt en het werd ook door een bepaald iemand klaar gemaakt. Dat vroeg wat logistiek. Blijkbaar is dat weer gecollabeerd. Zoiets zou volgens mij toch prioriteit moeten hebben. Meestal zijn het arme mensen, die geen extra geld overhebben om het kind extra groenten en proteïnerijke voeding te geven. Het idiote is, dat de mensen wel voor de opname betalen, maar niet extra in de voeding voor het kind investeren. Ze kunnen het niet opbrengen om het kind elke dag een ei te geven. Later op de middag waren er twee kinderen met een gebroken pols. Bij de een was het al een aantal dagen geleden en de botten waren al aan elkaar aan het groeien dus het had geen zin om het nog gips te geven. De ander was uit de boom gevallen. Maar had geen geld voor het gips. Op het eind van de middag moest ik weer langs de fietsenmaker,mijn band was nog steeds lek. Het bleek, dat het de vorige keer te snel was geplakt, de plakker zat los. Paulo, de fietsen maker, wil volgend jaar een week naar Nederland komen. Hij is druk aan het Engels leren. Maandagavond kon ik eindelijk op het keyboard van het koor in de kapel van de zusters spelen. Dat was weer even wennen, want het speelt toch duidelijke anders dan een gewone piano. En het geluid is ook duidelijk anders ook al stel je het in op Pianogeluid.

Dinsdag was het weer heel anders. Het leek wel Nederland. Bewolkt en veel koeler. Dit duurde tot gisteren. Ik hoorde dat het elders ook geregend had. Vandaag is het weer volop zonnig en warm. De jongen met de pyomyositis is naar huis gegaan. Het been is beter, maar hij loopt nog wel mank door de complicatie van de heup. Op het eind van de middag zag ik een ziek kind, dat behandeld werd voor malaria, maar het bleek nekstijf te zijn. Dus ik heb nog snel een lumbaalpunctie gedaan en de diagnose was rond. Hij gaat langzaam voor uit. Gisteren bleek hij wel malaria te hebben en ook een urineweginfectie. Gelukkig is het een stevige Sukuma jongen die meer weerstand heeft. Dit zijn vaak koeienboeren en hebben wel meer geld. Om 17.00 ben ik naar Laurenti Kishima gegaan. Hij was de tuinman van George Joosten en kon op die manier een centje bij verdienen. Het was me gelukt om zijn huis te vinden, want hij woont in de busch. De familie vond het leuk om me weer te zien. Het is er allemaal nog erg droog. De natuur begint heel voorzichtig groen te worden. Een paar vruchtbomen bij hem hadden de eerste bloemen. Ik was pas terug toen het al helemaal donker was. Ik had gelukkig mijn zaaklantaarntje in de zak gestopt.

Woensdagochtend werd de wekelijkse bijscholings-ochtend gebruikt om een aantal slordigheden in het ziekenhuis te bespreken. De dokter in charge (directeur) vroeg de aandacht voor een goede registratie om alles goed vast te leggen en ook de naam er bij te zetten wanneer men iets gedaan heeft. De mensen worden hier ook mondiger en kunnen klachten gaan indienen. Op de kinderafdeling, was het kind met meningitis gelukkig weer in staat om te drinken en wat te eten. De gevaarlijkste periode was dus voorbij. Zo zie ik toch elke dag weer kinderen, die heel ernstig ziek zijn. Het is dan een hele kunst om uitdroging te voorkomen ,als ze niet in staat zijn om te drinken. Om 17.00 uur ben ik nog naar het dorp gefietst, met mijn laptop, om te kijken of iemand een goed advies kon geven over het verkrijgen van internetbundels. In Tabora konden ze dat niet goed uitleggen. Ik vond gelukkig een winkeltje met elektra, telefoons en tv’s die het me goed kon laten zien . Hij deed het nog voor niets ook. Ik zei, dat hij een goede leraar was. Ik kan nu weer een maand vooruit. ’s Avonds belde Thomas Safari, ik had hem een hele tijd aan de lijn. Hij heeft blijkbaar genoeg geld om een lang gesprek te voeren. Hij was in Mbulu bij zijn vrouw en kinderen. Hij was van plan om te kijken of hij volgen de week naar Ndala kan komen. Hij is nooit in deze contreien geweest. Het is toch weer een paar honderd kilometer hier vandaan. Mijn internet verbinding gaat nu goed. Ondanks dat ze in Tabora een Windowsversie op mijn computer gezet hebben, die niet meer ondersteund zou worden, heb ik toch een heleboel updates gehad en de laptop werkt weer prima.

Donderdagmorgen was er een discussie over een probleem op de kraam afdeling. Er was een mevrouw met een uitgezakte navelstreng gekomen en het doen van een keizersnede heeft het kind niet kunnen redden. Het probleem was, dat patiënten naar particuliere behandelaars gaan, omdat ze de service hier in het ziekenhuis niet goed vinden. Ze worden door de verpleegkundigen afgesnauwd en niet vriendelijk behandeld. Daarom komen ze pas zo laat mogelijk naar het ziekenhuis en zoeken ze hun heil bij mensen, die zeggen , dat ze er verstand van hebben, maar dit in feite niet hebben. Ze geven echter wel goede service. Dat is dan een kliniekje drie honderd meter van het ziekenhuis vandaan. Er zijn hier heel veel kinderen met malaria en daardoor hele erge bloedarmoede. Soms sterven ze voor dat we een bloedtransfusie kunnen geven. Soms hebben ze er twee nodig, voor het weer beter gaat. Donderdag middag kwam er een protegé van George Joosten langs, ene Simon Doto. Hij is een wees en zit in de derde klas van de middelbare school. Hij had gehoord, dat ik er was en kwam een praatje maken. Hij wou weten hoe je dokter kon worden. Volgens Maria kan hij goed leren. Hij kan blijkbaar ook goed bedelen.

Voor de lunch ontmoette ik in het ziekenhuis een dokter uit Nzega. Hij kende dokter Chobo van de coschappen in Dar es Salaam. Hij had in Moskou gestudeerd en dat was hem goed bevallen. Hij had zelfs de Trans-Siberië expres gebruikt. Hij was nou districtscoördinator voor de tuberculose behandeling. Dat is hier nog een hele organisatie. Er zijn door de HIV infecties meer mensen met tuberculose dan in de tijd dat ik hier medical-officer in charge was. Op het eind van de middag kwam father dokter Chobo op bezoek. Hij is een paar maand geleden afgestudeerd en is door de bisschop nu in Ndala geplaatst, waar hij in het ziekenhuis werkt maar ook nog beschikbaar is voor de parochie. We hopen, dat hij lang in Ndala blijft zodat er meer continuïteit is hier. Dat is ook een van de oorzaken, dat de service verre van goed is. De ziekenhuisleiding zegt zelf, dat de Afrikanen minder gemotiveerd zijn dan de Europeanen. Toen die het ziekenhuis nog leidden werd er beter gewerkt. Er is dus nog genoeg te doen. Ook is er inog steeds het probleem dat het personeel van missieziekenhuizen overstapt naar overheidsziekenhuizen. Ze verdienen een beetje meer, maar m.n. de werkdruk is er nog steeds minder en er wordt minder gecontroleerd.

Vrijdagmorgen begon voor mij weer met frustratie. Ik ging om 7.50 naar de kinderafdeling om te kijken of er nog acute problemen waren. Men zei van niet. Tot er iemand zei: kijk even naar dat kind, wat werd opgenomen. Terwijl ik aan de moeder vroeg wat er aan de hand was met het kind stopte het kind met ademen. Men had niet in de gaten gehad, dat het kind in een slechte toestand was. Dat is dan toch nog een emotioneel iets waarbij je afvraagt, waarom? Er is hier natuurlijk veel personeel, dat veel minder begeleiding tijdens de opleiding heeft gehad dan bij ons. De verpleegkundeassistenten hebben in feite helemaal geen opleiding gehad. Ze leren het al doende. Ik was een kind van drie al twee weken aan het behandelen voor longontsteking zonder dat het duidelijk beter wordt. Moeder en kind zijn beiden HIV positief. Ik heb het kind gisteren op tuberculose behandeling gezet. Ik ben benieuw of het over een paar dagen al resultaat heeft. De verpleegkundige heeft gelukkig ook gezorgd, dat de behandeling gisteren al kon beginnen ook al was ieder een die tuberculose behandeld vrij. Gelukkig kwam een CO toch van huis om de pillen te verstrekken, want die komen van het district en niet via de ziekenhuisapotheek,.Op het eind van de dag fietste ik nog wat rond ik wou een boodschap doen en iemand zien. Maar er was veel lawaai in het dorp. Op het ene plein was een partijbijeenkomst van de CCM, de regeringspartij, en op het andere plein was een Pentecoste kerk aan het preken. Dit gaat beiden met maximale versterking, zodat je het kilometers verder nog kunt horen. Terwijl ik rondfietste kwam ik een zekere Michael tegen. Zijn vrouw was huishoudster voor de coassistenten en hij is een fotograaf voor pasfoto’s. Hij vertelde dat zijn vrouw Scholastica in Dar es Salaam was en ziek. Ze had nierinsufficiëntie en werd daar behandeld. Ze hadden gelukkig een ziektekostenverzekering anders was ze al overleden. Maar ze hebben niet genoeg geld om terug naar Ndala te reizen of om bij haar op bezoek te gaan. Ze kunnen alleen maar bellen. Scholastica verblijft bij een van de kinderen. Dat is dan wel typisch voor hier. Dar es Salaam is een miljoenen stad met 5 miljoen inwoners. Daardoor hebben heel veel mensen wel een familielid in Dar es Salaam wonen. Gisterenavond belde Thomas Safari omdat ik nog vragen had over de trip, die Mabula en ik o.a. met hem gaan maken. Telefonisch is het toch gemakkelijke om duidelijk te krijgen, wat we met elkaar afspreken. Thomas is nu blijkbaar een ervaren gids. Hij heeft alles geregeld, voor de dagen dat hij onze gids is.

Vanmorgen heb ik weer mijn gebruikelijke training gedaan. De dochter van Maria Mathias had gevraagd of ze mijn gids mocht zijn. Ze ging akkoord met 5000 shilling (nog geen 2 euro) Maar ze was er om goed 9.00 uur nog niet i.p.v. 8.uur. Ze was eerst water gaan halen en had problemen met de fiets. Ik ben toen alleen vertrokken. Ik ben hiertegenover de weg naar het westen gaan volgen. Dit is dwars door stukken bos en tussen de akkers door. Het is nu nog droog, er waren nog niet veel bloemen te zien, Ik zag een bloeiende heester met roze-witte bloemen. Het was hier en daar behoorlijk zwaar, omdat er veel los zand was. In de buurt van Puge is de grondwaterspiegel blijkbaar gunstig. Men was daar druk met van alles al te verbouwen en elke dag water te geven. Er stonden zelfs al stukken mais in bloei. Ik ben doorgefietst ten westen van de hoofdweg. Dat was een mooie allweather Road. Ik ben tot voorbij Isuna gefietst, Daar heb ik in een “café” thee gedronken en ik kreeg er ook een pannenkoek bij. Terug, ben ik via de hoofdweg gegaan, maar dat was net zo zwaar, er zijn meer hoogteverschillen en het was tegen de wind in. Toen ik om half een thuis kwam was ik uitgedroogd. Vanavond was ik om zes uur uit genodigd door de patron van het ziekenhuis. Ik had hen geholpen, zodat zijn dochter een sponsor kreeg om naar de universiteit in Morogoro te gaan. Ze is nu bijna klaar. Volgende maand begint ze aan haar fieldwork ofwel stage. Ik werd ook uitgenodigd, voor de bruiloft volgende week zaterdag van de oudste dochter. Ze is bibliothecaris op een school voor apothekersassistenten in Tabora. Ik was ook al door zijn vrouw uitgenodigd. Zij was er niet omdat ze in de winkel moest staan. Naast haar gewone werk is ze Ok assistent, niet gediplomeerd, maar ze werken er toch nog naast om alles te kunnen betalen. Ze hebben een duka la dawa, ofwel een klein apotheekje.

Daarnaast hebben ze een aantal jaren geleden ook nog een nieuw huis gebouwd. Dit zag er netjes uit. De bekende zware bankstellen, die ze hier hebben. Met zware kussens en over al liggen gehaakte kleedjes op. Ze hadden een woonkamer, eetkamer en 4 slaapkamers. Ze hadden ook nog een grote binnenplaats. Ze wonen er dus netjes.

Vandaag, zondag 28 oktober . Ik had afgesproken met Paulo Eduard om naar orchideeën te gaan kijken. We hadden afgesproken om om 8.00 uur te vertrekken. Hij belde mij al, of ik zo snel mogelijk kon komen, om al vroeg te vertrekken en op tijd terug te zijn. Om goed half acht was ik bij hem. We gingen op de fiets en gingen eerst zijn akkers bekijken. Hij had blijkbaar deze week een heel complex gekocht buiten het dorp. De buurman ging met ons mee, om de nieuwe akkers ook te bekijken. Toen we daar aankwamen, was het een verlaten “boerderij” . De vorige bewoners waren wat anders gaan doen en verhuisd. We moesten het hele terrein rond lopen. Er waren verschillende soorten grond. Hij kon rijst verbouwen, mais en cassave. Het was alles bij elkaar wel 30 voetbalvelden groot. Dat is wat anders dan een winkeltje met ijzerwaren. Hij is ook van plan er koeien te houden. Een behoorlijk deel is nog bos om te ontginnen. Het ziet er naar uit, dat er genoeg water is. Overal in de omgeving waren putten en grote gaten, met genoeg water om ook groenten te verbouwen. Toen we dat genoeg gezien hadden en helemaal waren rond gelopen nam hij me mee naar voor mij onbekend terrein. Ik dacht dat hij me orchideeën in het bos zou laten zien. Maar twee boeren hadden jonge planten in een boom staan. Ze hadden die uit het bos gehaald. Ze worden gebruikt voor wonden en kneuzingen. We moesten natuurlijk bij die mensen ook een praatje maken . Bij de eerste kregen we ook gedroogde zoete aardappelen te eten en water om te drinken. De ander had speciale bonen, die ik nooit had gezien. De bonen zijn als tuinbonen , maar de rijpe bonen zijn knal rood/ paars. Van de tweede boer heb ik thuis een paar stekken staan, die het dus al twee jaar hebben overleefd. Hij had ze twee jaar geleden naar Paulo Eduard gebracht toen we het er toevallig over hadden en hij bij de winkel kwam. Het was jammer dat de man Kisukuma sprak en weinig Swahili. Hij had ook een grote groentetuin en hij had 70 koeien rondlopen. Dat was dus een behoorlijke boer. Mij was gezegd, dat we om 11.00 uur terug zouden zijn, maar het was al 13.00 geweest. Ik had met andere mensen afgesproken, dat ik na de mis met hen mee zou gaan. De dochter Winifrida is secretaresse op de HIV afdeling en haar broer studeert planning en ontwikkeling in Morogoro op de universiteit. Hij moet zijn stage nog lopen en is dan klaar. Hij is tot nu toe voor alles geslaagd. Veel vakken in de hoogste scores. Hij nodigde me al uit voor zijn bruiloft volgend jaar. Ik wordt behandeld als een oom van de familie. Ik ben om 17.00 uur bij hen vertrokken en was na een half uur fietsen weer thuis. Ik heb mijn oefeningen vandaag weer gehad. Ik heb, denk ik,wel weer dertig kilometer gefietst onder de tropische zon. Ik voel mijn armen nu. Het eerste wat ik thuis deed, was een heerlijke douche nemen. Ik heb liters getranspireerd en daarom in de loop van de middag een fles van 2 liter leeg gedronken. Straks zal ik nog even de foto’s uit zoeken, dan kan ik jullie het bericht weer toesturen. Nu is het tijd voor het avond eten.

Groeten uit Ndala 2018 no 4

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *